ابزار دقیق چیست؟ – انزل وب

ابزار دقیق شامل ابزارهایی است که با کمک آن‌ها می‌توان به طور دقیق به اندازه‌گیری، ثبت و کنترل عوامل فیزیکی مهم مانند فشار، دما، جریان، سطح مایعات و غیره در فرایندهای صنعتی پرداخت. ابزار دقیق شامل دسته‌ایی از ابزارها مانند فلومتر، فلو کنترلر، کنترلر فشار، پمپ، دتکتورگازیف ژنراتور، رآکتور آزمایشگاهی و غیره است.

خوب است بدانید که ابزار دقیق بر اساس نوع عملکرد و کاربرد آن‌ها در قبال پارامترهای مختلف دسته‌بندی می‌شوند. به‌عنوان‌مثال ابزار دقیق از نظر نوع عملکرد شامل ابزارهایی است که دما، فشار، رطوبت یا سطح را کنترل می‌کنند و عموماً به‌عنوان کنترلر شناخته می‌شوند. اما دسته‌بندی ابزار دقیق از حیث پارامتری که باید روی آن عملیاتی انجام دهند شامل ابزارهای وابسته به دما و فشار مانند ابزارهای زیر می‌شوند:

• ترانسمیتر دما، ترمومتر یا نمایشگر دما؛
• ابزار اندازه‌گیری و کنترل دقیق فشار؛
• فلومتر یا سنجش جریان سیالات و انتقال مقادیر فلو یا کنترل فلو؛
• ابزار سطح سنجی یا اندازه‌گیری سطح مواد درون مخازن و کنترل دقیق آنها؛
• ابزار سرعت سنجی؛
• ابزار رطوبت سنجی.

به‌طورکلی ابزار دقیق دستگاه‌های اندازه‌گیری دقیقی هستند که در محیط‌های آزمایشگاهی و صنعتی برای اندازه‌گیری دما، فشار، رطوبت، سطح و جریان‌های مختلف استفاده می‌شوند. برای آشنایی با ابزار دقیق مورداستفاده در پایپینگ و نحوه کار با هریک می‌توانید از دوره‌های آموزشی مجتمع فنی فلات قاره شرکت کنید و با استفاده صحیح و به جا از ابزار دقیق در پروسه پایپینگ، بهترین نتیجه ممکن را بگیرید. در ادامه این مطلب با ما باشید تا هر آن چه که باید دررابطه‌با ابزار دقیق بدانید به شما بگوییم.

لیست ابزار دقیق

در این بخش قصد داریم شما را با لیستی از ابزار دقیق آشنا نماییم. البته شما با شرکت در دوره‌های ابزار دقیق مجتمع فنی فلات قاره به طور کامل با مفاهیم و نحوه کاربرد هریک از ابزارهای دقیق تسلط خواهید یافت. در ادامه برخی از ابزارهای دقیق پرکاربرد به همراه توضیحات ارائه شده‌اند:

فلومتر

فلومتر یک ابزار دقیق است که برای اندازه‌گیری حجم یا جرم گاز یا مایع استفاده می‌شود. فلومترها بسته به صنعت خاص با نام‌های زیادی مانند دبی سنج، نشانگر جریان، مایع‌سنج، سنسور دبی و غیره شناخته می‌شوند. بااین‌حال، همه آنها جریان را اندازه‌گیری می‌کنند. کانال‌های باز، مانند رودخانه‌ها یا نهرها، ممکن است با فلومتر اندازه‌گیری شوند. اما اکثر مواقع، بیشترین کاربرد یک فلومتر و بیشترین تنوع آن برای اندازه‌گیری گازها و مایعات در یک لوله متمرکز است. بهبود دقت وضوح اندازه‌گیری سیال بزرگ‌ترین مزایای فلومترها است.

فلو کنترلر

فلو کنترلر ابزار دقیق الکتریکی هستند که معمولاً در برنامه‌های کاربردی فرایند، متغیرهای نرخ جریان را کنترل و حفظ می‌کنند. آنها را می‌توان به همراه پمپ‌ها و شیرها در سیستم‌های جریان سیال به‌منظور کنترل بهتر متغیرهای جریان استفاده کرد. کنترل‌کننده‌های جریان معمولاً در تولید برای شمارش اقلام روی تسمه نقاله یا برای نظارت بر سرعت هوا یا تعیین کمیت پودر جریان در هوا استفاده می‌شوند. دستگاه الکتریکی یک سنسور را می‌خواند و دریچه‌ها را در پاسخ به سیگنال ورودی باز یا بسته می‌کند.

کنترلر فشار

از کنترل‌کننده‌های فشار برای تنظیم فشار مثبت یا منفی (خلأ) استفاده می‌شود. آنها ورودی‌های سنسور فشار را دریافت می‌کنند، عملکردهای کنترلی و سیگنال‌های کنترل خروجی را ارائه می‌دهند. کنترل‌کننده‌های فشار از چندین نوع کنترل استفاده می‌کنند. کنترل‌های حد از پرسنل و تجهیزات با قطع برق از طریق مدار بار در زمانی که فشار از یک نقطه تنظیم فراتر می‌رود یا از آن کمتر می‌شود، محافظت می‌کند. کنترل‌های پیشرفته از استراتژی‌های کنترل غیرخطی مانند بهره تطبیقی، جبران زمان مرده و کنترل پیش‌خور استفاده می‌کنند. کنترل‌های خطی از کنترل متناسب، انتگرال و مشتق (PID) استفاده می‌کنند.

 دتکتور گاز

دتکتورگاز ابزار دقیقی است که وجود گازها را در یک منطقه، اغلب به‌عنوان بخشی از یک سیستم ایمنی تشخیص می‌دهد. یک دتکتور گاز می‌تواند زنگ خطر را برای اپراتورها در منطقه‌ای که نشت گاز در آن رخ می‌دهد به صدا درآورد و به آنها فرصت خروج را بدهد. این نوع دستگاه مهم است زیرا گازهای زیادی وجود دارد که می‌تواند برای زندگی ارگانیک مانند انسان یا حیوانات مضر باشد.

از دتکتور گاز می‌توان برای تشخیص گازهای قابل احتراق در لوله‌ها و کاهش اکسیژن استفاده کرد. این نوع دستگاه به طور گسترده در صنعت استفاده می‌شود و می‌توان آن را در مکان‌هایی مانند سکوهای نفتی برای نظارت بر فرایندهای تولید و فناوری‌های نوظهور مانند فتوولتائیک یافت. آنها ممکن است در آتش‌نشانی استفاده شوند.

بخش‌های تشکیل‌دهنده ابزار دقیق

ابزار دقیق از سه قسمت اصلی تشکیل شده است که در ادامه معرفی و توضیح داده شده‌اند. ترکیب این سه بخش یک سیستم کنترل اتوماتیک را تشکیل می‌دهند که وظیفه اصلی آن کنترل فرایند در یک مجموعه عملیاتی است.

۱٫بخش اندازه‌گیری

بخش اندازه‌گیری در ابزار دقیق وظیفه ارزیابی و اندازه‌گیری واقعی پارامتر موردنظر را به عهده دارد. البته همان‌طور که می‌دانید پارامترهای متعدد و متفاوتی در صنایع برای کنترل مورد ارزیابی و اندازه‌گیری قرار می‌گیرند. مهم‌ترین معیارهایی که با ابزار دقیق در صنایع مختلف اندازه‌گیری می‌شوند به‌صورت زیر است:

• اندازه‌گیری فشار؛
• اندازه‌گیری درجه حرارت؛
• اندازه‌گیری جریانات سیالات؛
• اندازه‌گیری سطح مایعات؛
• اندازه‌گیری رطوبت.

۲٫بخش کنترل

بخش تشکیل‌دهنده دیگر ابزار دقیق که یکی از بخش‌های مهم آن نیز به‌حساب میاید بخش کنترل آن است. درگذشته کنترل پارامترها و عناصر از طریق عوامل انسانی صورت می‌گرفت. اما بعدها با پیشرفت علم و تکنولوژی سیستم‌های کنترل اتوماتیکی ایجاد شدند که ادوات نیوماتیکی با آن ها تکامل یافت. امروزه نیز پیشرفت علم کامپیوترهای صنعتی با نام plc وارد صنعت شدند که به‌وسیله آن‌ها واحدها به‌آسانی کنترل می‌شوند و تغییرات نیز به‌آسانی در واحدها انجام می‌گیرد.  نسل جدیدتر کنترل‌کننده‌ها نیز به سیستم کنترل‌کننده توزیع‌پذیر (DCS) و کنترل‌کننده‌های فازی (FCD) در دنیای تکنولوژی امروز، وظیفه کنترل را در واحدهای صنعتی بر عهده دارند.

۳٫بخش محرک‌ها (ادوات خروجی)

محرک‌ها سومین بخش تشکیل‌دهنده ابزار دقیق هستند که با دریافت سیگنال خروجی از قسمت کنترل‌کننده و متناسب با آن‌ها عمل می‌کنند. محرک‌ها وظیفه کنترل پارامترهای اندازه‌گیری شده را به عهده دارند.

سخن پایانی

در این مقاله با ابزار دقیق و اجزای تشکیل‌دهنده آن آشنا شدید. به‌طورکلی مهندسی ابزار دقیق یک علم میان رشته است که از طریق اندازه‌گیری کمیت‌های فیزیکی مانند فشار، دما، سطح مواد در مخازن و فلو و … و کنترل آنها سروکار دارد. برای کسب مهارت دررابطه‌با ابزار دقیق تنها کافی است در دوره‌ آموزشی ابزار دقیق مجتمع فنی فلات قاره شرکت کنید و مهارت استفاده از این ابزارها را به طور کامل فراگیرید.

/ پایان رپورتاژ